Woord vooraf

Een blog over de Agion Oros (Athos), de Tuin van de Moeder Gods, het spirituele centrum van het oosters-orthodoxe christendom.
En dus ook over kloosters, pelgrimeren en ikonen. (Tekst in geel bevat een link)
Wilt u op de hoogte blijven van nieuwe blogs? Abonneer u onderaan deze pagina.

maandag 28 augustus 2017

631 - DE HEILIGE BERG ATHOS 'BY NIGHT'

Vlak voor zonsopgang straalt de Agion Oros onder het licht van de nieuwe maan donkerte en serene rust uit. De monniken vieren de Ontslaping van de Moeder Gods, 28/15 augustus 2017.
Links ligt Thessaloníki, in het volle licht.




maandag 21 augustus 2017

630 - METAMORFOSISKERK OP ATHOSTOP BIJNA VOLTOOID!

Op de top van de Agion Oros, op 2033 m, is de gerenoveerde kerk van Metamórfosi bijna klaar. Afgelopen zaterdag 19/6 augustus vond er weer de jaarlijkse viering van de Gedaanteverandering van onze Heer plaats. 

Panagiótis Tsélos vond met zijn vrienden ook dit jaar weer de weg naar boven (hij wél) en fotografeerde de 'nieuwe' kerk, die vader Diomídis (monnik van I.M. Megístis Lávras en belast met de verantwoordelijkheid voor de nieuwbouw) met zijn arbeiders met zoveel inspanning de laatste zomers heeft gebouwd.

Hieronder volgen nog een paar foto's, zie verder ook hier.





maandag 14 augustus 2017

629 - DE ONTSLAPING VAN DE ALHEILIGE MOEDER GODS/Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ


Η Κοίμηση της Θεοτόκου/De ontslaping van de Moeder Gods
(Theofánis de Kretenzer, I.M. Stavronikíta, 1546)

Morgen, 15 augustus 2017, vieren we het feest van de Ontslaping van de Moeder Gods (Grieks: Η Κοίμηση της Θεοτόκου/I Kímisi tis Theotókou). Het is een groot feest, het is het ' Pasen van de zomer'.



Op de Agion Oros herdenken de monniken van het Heilig Klooster Ivíron (Ι.Μ. Ιβήρων) de Ontslaping van Maria de Moeder Gods als hun kloosterfeest op 28 augustus. 

Maar ook de kellí van I.M. Chilandaríou, Molivokklisiá, gewijd aan de Κοίμηση της Θεοτόκου, heeft feest, evenals Ι. Skíti Bogoróditsa en de Protátonkerk in Kariés. 

Over het overlijden en het vervolgens met lichaam en ziel in de hemel worden opgenomen van de Moeder Gods is in het Nieuwe Testament niets te lezen. In de traditie zijn wel verhalen bewaard, zoals in het proto-evangelie van Jakobus.

Op de ikoon zijn de twee momenten te zien: het inslapen van de Moeder Gods met de apostelen rond haar sterfbed en de eigenlijke TenhemelopnemingBij dit laatste neemt Christus de ziel van zijn Moeder - uitgebeeld als een ingebakerd kindje - mee ten hemel.

De Moeder Gods moet ergens tussen 36 en 50 n.Chr. in Bethlehem zijn overleden (of Jeruzalem of Éfese, nu Turkije). Hierbij zouden alle apostelen aanwezig zijn geweest behalve Thomas. Toen deze arriveerde was Maria's lichaam al begraven. Om haar toch eer te bewijzen bezocht Thomas in zijn eentje haar graf. Volgens de traditie zou Thomas toen de Tenhemelopneming van Maria hebben gezien. Daarbij zou hij van Maria haar gordel hebben gekregen. De overige apostelen geloofden het niet totdat hij hen de gordel toonde en het lege graf. Een opmerkelijke omkering van de situatie toen Thomas als enige apostel aanvankelijk niet geloofde in de verrezen  Christus.

In de orthodoxe landen is de Ontslaping van de Moeder Gods een hoogfeest dat ieder jaar op 15/28 augustus wordt gevierd. Het is natuurlijk een vrije dag. In Nederland is 'Maria Tenhemelopneming' geen vrije dag meer. In andere westerse (R-K) landen, zoals België, Frankrijk, Italië, Spanje en in delen van Duitsland is deze dag een wettelijke feestdag.

zaterdag 12 augustus 2017

CYP 04 - KLOOSTERS EN KERKEN ALS NOORD-CYPRISCH CULTUREEL ERFGOED, DEEL 4A/ : CHRISTOS ANTIFONITIS

De 'kers op de taart' van mijn Noord-Cyprus bezoek is voor mij echt het kerkje van Christós Antifonitís (Χριστός Αντιφωνητής). Vaak wordt het in één adem genoemd met de Panagía Kanakariá, vanwege de kunstroof na 1974. Maar in tegenstelling tot laatst genoemde zijn er hier, ondanks de plundering, meer (beschadigde) muurschilderingen over gebleven.
Het ligt op een prachtige plek in de bergen met uitzicht op zee. En ook de weg er heen (en terug, maar daarover later meer, hier) is al de moeite waard.

Het kerkje, overgebleven van een kloostercomplex, is gebouwd in de twaalfde eeuw en het ligt zo'n zes kilometer ten zuidoosten van Esentepe (Agios Amvrósios). De zeer smalle weg, anderhalve auto breed, is geasfalteerd en dat maakt het tochtje 'gemakkelijk'. Bij de voorlaatste bocht duikt plotseling de koepel op, een indrukwekkende ervaring:


Ik schrijf dan wel steeds kerk, maar het is natuurlijk op Noord-Cyprus een 'museum' en dus moet ik een kaartje kopen aan het loket (hier wel!) en krijg ik van de vriendelijke bewaker een foldertje. In 1973 stond het kruis nog op de koepel:


De muurschilderingen van 'Antifonitis' kregen in Nederland voor het eerst (meer) bekendheid door de aandacht voor de tentoonstelling De verloren kunstschatten van Cyprus in 1997 en de publicaties die over het terugvinden verschenen. Hierin hadden Tasoula Hadjitofí en Michel van Rijn, een gemakkelijk verteller, een belangrijk aandeel.

(Foto uit NRC)
Het interieur van het kerkje heeft veel beschadigde muurschilderingen. Verder is het leeg. De verlichting reageert via een bewegingssensor. Dat is wel fijn, want je kunt de wanden nu goed zien, maar het is toch meer een museumeffect natuurlijk.
Zie het verschil met 1973, toen de ikonen in de ikonenrij er ook al niet meer waren, maar vermoedelijk wel eronder:



Het is verdrietig te zien hoe de Boom van Jesse (boven, rechts) gesloopt is:



en dat Heilige Aartsengel Gabriël het nu zonder hoofd moet stellen: 

                                                                    (vóór 1974)
(wordt vervolgd)

maandag 7 augustus 2017

628 - HEILIG KLOOSTER STAVRONIKITA - Η ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΣΤΑΥΡΟΝΙΚΗΤΑ

Het Heilig Klooster Stavronikíta is voor mij de geliefde plek op de Agion Oros, ik heb het vaker geschreven. Dr. Nikólaos Exadáktylos maakte er in 1971 foto's tijdens een bezoek aan de Heilige Berg. Hieronder laat ik een paar veranderingen zien in vijf en dertig jaar: (de foto's uit 1971 staan aan de rechterkant)